Bezpośredniość w kontekście asertywności oznacza zdolność do mówienia o tym, co czujemy, myślimy i potrzebujemy w jasny i zrozumiały sposób, nie owijając w bawełnę. Nie oznacza brutalności ani agresji; to raczej jasne i konkretne komunikowanie swojego stanowiska.
Uczciwość w wyrażaniu siebie polega na byciu autentycznym, szczerym i otwartym wobec innych. Oznacza to mówienie prawdy o tym, jak się czujemy, bez prób manipulacji czy ukrywania prawdziwych intencji.
Odpowiedniość odnosi się do zdolności do dostosowywania swojej komunikacji do konkretnej sytuacji czy osoby. W praktyce może to oznaczać, że w pewnych sytuacjach wybieramy bardziej dyplomatyczne podejście, podczas gdy w innych sytuacjach możemy być bardziej bezpośredni.
Rozumienie asertywności jako połączenia bezpośredniości, uczciwości i odpowiedniości jest kluczowe dla budowania zdrowych relacji interpersonalnych i dbania o własny dobrostan psychiczny. To nie tylko sposób komunikacji, ale również filozofia życia, która promuje wzajemny szacunek, zrozumienie i autentyczność.
Żyjemy w świecie, który często stawia przed nami wyzwania i próbuje nas kształtować według różnych oczekiwań. Asertywność umożliwia nam stawienie czoła tym wyzwaniom, pozostając wiernym sobie samemu i swoim wartościom.
Dzięki niej jesteśmy w stanie bronić swojego punktu widzenia, nawet gdy jest on niepopularny lub odbiega od normy. Asertywność chroni nas przed naciskami zewnętrznymi, pomagając nam zachować własną tożsamość i integralność. Pozwala nam to działać w zgodzie z własnym sumieniem i przekonaniami, niezależnie od sytuacji czy otoczenia.
Składniki świadomej asertywności
Aktywne słuchanie to nie tylko bierna aktywność słyszenia słów drugiej osoby, ale głębokie zrozumienie i interpretacja tego, co mówi. Oznacza to bycie w pełni obecnym w rozmowie, unikanie przerywania i dawanie rozmówcy przestrzeni do wyrażenia siebie. Pomaga zrozumieć potrzeby i uczucia innych, a także daje nam narzędzie do lepszego wyrażania własnych myśli i uczuć.
Używanie „ja-orzeczeń” oznacza mówienie o swoich uczuciach i potrzebach z perspektywy pierwszej osoby. Zamiast mówić: „Ty zawsze spóźniasz się”, możemy powiedzieć: „Czuję się zaniepokojony, kiedy muszę na Ciebie czekać”. „Ja-orzeczenia” pozwalają na wyrażenie siebie bez obwiniania lub oskarżania innych, co zmniejsza prawdopodobieństwo konfliktu i tworzy przestrzeń dla konstruktywnej komunikacji.
Kluczem do asertywności jest zrozumienie i szanowanie granic innych osób, tak samo, jak chcemy, aby inni szanowali nasze. Może to oznaczać akceptację odmowy, zrozumienie potrzeb drugiej osoby czy uznawanie jej prawa do innej opinii. Świadoma asertywność nie polega tylko na wyrażaniu potrzeb czy granic, ale również na docenianiu innych i dawaniu im pozytywnego feedbacku. Dzięki temu możemy budować relacje oparte na zaufaniu, gdzie obie strony czują się cenione i rozumiane.
Techniki asertywności
- Technika złamanego gramofonu
Polega na powtarzaniu swojego stanowiska lub prośby w sposób spokojny i konsekwentny, niezależnie od reakcji drugiej osoby. Nie chodzi tu o bycie irytującym czy upartym, ale o konsekwencję w komunikowaniu własnych potrzeb. Na przykład, jeśli ktoś nieustannie próbuje Cię przekonać do czegoś, mimo że wyraziłeś swoją decyzję, możesz wciąż powtarzać: „Rozumiem Twoje argumenty, ale moja decyzja pozostaje niezmieniona”.
- Technika mglistego twierdzenia
Polega na przyznawaniu racji rozmówcy w niektórych aspektach, bez zmieniania własnego stanowiska. Dzięki temu unikamy konfrontacji, jednocześnie stając w obronie swojego zdania. Na przykład, jeśli ktoś krytykuje nas za spóźnienie, możemy odpowiedzieć: „Masz rację, spóźniłem się i rozumiem, że możesz być na mnie zły. Postaram się, by to się nie powtórzyło”.
- Technika „jeśli… to…”:
Jest to sposób komunikowania konsekwencji pewnych działań lub postaw. Pozwala ona na przedstawienie swojego stanowiska w sposób jasny i klarowny. Przykład: „Jeśli nie dostanę raportu do końca dnia, nie będę mógł ukończyć prezentacji na czas”. Ta technika jest skuteczna, ponieważ prezentuje jasne konsekwencje, co pomaga w zrozumieniu powagi sytuacji.
