Etapy rozwodu
Mimo iż każda relacja jest inna oraz okoliczności rozstania mogą być odmienne, można wyróżnić trzy etapy rozwodu.
W pierwszym etapie dominują trudne emocje, jak złość, smutek, niechęć, dezorganizacja życia codziennego oraz zawodowego. Pojawia się poczucie beznadziejności w związku, braku spełnienia, zaniedbanie potrzeb. Często pojawia się chłód emocjonalny, rzadko dochodzi do zbliżeń. Nasilają się kłótnie – pojawiają się częściej, trwają dłużej i nie kończą się porozumieniem. W niektórych przypadkach może dochodzić nawet do przemocy. Etap ten kończy się decyzją o rozwodzie i wyprowadzką jednego z małżonków.
Etap drugi ma charakter przejściowy. Pojawia się tutaj wiele różnorodnych stanów emocjonalnych: poczucie odrzucenia, gniew, chęć zapomnienia o negatywnych przeżyciach, impulsywne działania, euforia. Budowane są nowe relacje, zmienia się dotychczasowy tryb życia.
Poczucie stabilizacji oznacza wejście w etap trzeci. Każdy z partnerów odbudował poczucie własnej wartości i zmierzył się z trudnymi emocjami po rozwodzie. Możliwe są spokojne rozmowy z byłym partnerem bez dominacji negatywnych emocji (choć nie jest to reguła).
Wyzwania rozwodu z perspektywy psychologicznej
Po podjęciu decyzji o rozwodzie dorośli muszą zmierzyć się z różnymi zadaniami, do których należą m.in. odbudowanie swojego życia, poczucia bezpieczeństwa i własnej wartości, a także ochrona dzieci przed konfliktami okołorozwodowymi.
Zadania te nie są proste i wiążą się z wieloma trudnymi emocjami. Dlatego pamiętaj, że w każdej chwili możesz skorzystać z pomocy psychologa, psychoterapeuty, prawnika czy mediatora.
Z jakimi wyzwaniami trzeba zmierzyć się po podjęciu decyzji o rozwodzie?
- Zakończenie małżeństwa – sposób zakończenia relacji będzie wpływał na jej późniejszy charakter. Jeśli rozstanie jest nagłe i niespodziewane, jak np. podczas zdrady, w porzuconym partnerze mogą pojawić się gniew, chęć zemsty, poczucie bycia oszukanym. Taki przebieg może wydłużyć proces pogodzenia się z rozpadem małżeństwa. Dlatego to bardzo ważne, aby, w miarę możliwości, zakończenie relacji przebiegało w atmosferze wzajemnego szacunku do partnera, chęci ograniczenia negatywnych emocji dla wszystkich stron czy obarczania winą.
- Żałoba – rozwód jest sytuacją kryzysową. Niezależnie od tego, czy decyzja o nim zapadła nagle, czy była przemyślana, mogą pojawić się emocje i zachowania podobne do tych w stanie żałoby (również np. wyrzucenie prezentów od byłego partnera czy chęć sprzedania wspólnych rzeczy). Poradzenie sobie z żałobą jest procesem wymagającym czasu, jednak pomocne mogą się okazać sesje terapeutyczne.
Zadbanie o siebie – rozwód jest przejściem od „my” do „ja”, co może okazać się trudniejsze w długoletnich związkach. Jednocześnie jest to czas, który może się okazać niezwykle rozwojowy poprzez np. znalezienie nowego hobby, zrozumienie siebie na nowo czy odkrycie niewykorzystywanego dotąd potencjału. - Ruszenie naprzód – Po rozwodzie pojawia się przestrzeń na odkrywanie nowości – wchodzenie w nowe relacje (także romantyczne), cieszenie się z tego, co jeszcze może nadejść, skupienie się na sobie i zadbanie o własne potrzeby. Wiara w swoje możliwości, zaufanie do siebie, emocjonalna stabilność wpływa pozytywnie nie tylko na Ciebie, ale i na sposób, w jaki postrzegają Cię inni.
Dzieci a rozwód rodziców
Rozwód to rozpad systemu rodzinnego. Wymaga od rodziców odnalezienia się w nowej sytuacji i roli, przeorganizowania życia, ustalenia na nowo sprawowania opieki na dziećmi itp. Jest on zatem kaskadą stresogennych zmian w życiu nie tylko dorosłych, ale i dzieci. Może pojawić się u nich lęk o przyszłość, wstyd przed rówieśnikami, poczucie odrzucenia przez rodzica/ów czy osamotnienie.
Jak przygotować dzieci na rozwód rodziców?
- Wyjaśnij dziecku, czym jest rozwód i co on oznacza (w sposób dostosowany do jego wieku).
- Ogranicz do minimum zmiany, z którymi będzie musiało zmierzyć się dziecko.
- Staraj się, aby do kłótni z partnerem/ką nie dochodziło w obecności dziecka.
- Nie dewaluuj drugiego rodzica przy dziecku.
- Nie używaj dziecka jako posłańca pomiędzy tobą a drugim rodzicem.
- Zapewnij dziecku kontakt z drugim rodzicem.
- Podkreślaj, że rozwód dotyczy współmałżonków, a nie rodziców.
- Zadbaj o siebie i nie bój się prosić o pomoc, także specjalistów.
Bibliografia:
Beisert M. (2000). Rozwód. Proces radzenia sobie z kryzysem. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Beisert M., Liberska H., Matuszewska M. (2001). Od konfliktu do rozwodu. W: Małżeństwo: męskość-kobiecość, miłość, konflikt, red. Hanna Liberska, Mirosława Matuszewska. Poznań 2001, s. 171-188
Blakeslee S., Wallerstein J. (2006). Druga szansa. Mężczyźni, kobiety i dzieci dziesięć lat po rozwodzie. Wydawnictwo: Charaktery.
