Scroll Top

Żałoba – strata tego, co ważne

strata
Strata w najróżniejszych formach jest nieodłączną częścią życia. Zdolność do jej przeżywania zmienia się wraz z rozwojem dojrzałości człowieka. Jakie są etapy przeżywania żałoby? W jaki sposób radzić sobie ze stratą?

Czym jest strata?

Żałoba i poczucie straty są związane nie tylko ze śmiercią bliskich. Kenneth Doka, dyplomowany doradca w zakresie zdrowia psychicznego oraz specjalista w dziedzinie traumy, podkreśla, że „ludzie odczuwają żałobę z powodu wielu rodzajów strat”. Może ona dotyczyć rodziny, przyjaciół, kochanków, współpracowników, bliskich sąsiadów, zwierząt, ale także sytuacji – rozwód, obniżenie sprawności fizycznej, utrata pracy, zakończenie przyjaźni itp.

Przechodzenie przez żałobę po stracie związane jest z tym, jakie znaczenie nadajemy temu, co utraciliśmy.

Strata wiąże się także z uznaniem faktu, iż nie jesteśmy wszechmocni. Świadomość, że nie mamy na wszystko wpływu, może wywoływać dojmujące uczucie przygnębienia, które może być wręcz paraliżujące. Jednak konfrontacja z własną bezsilnością może okazać się uwalniająca – stwarza to miejsce na smutek oraz akceptację sytuacji.

Jak przeżywać stratę?

Choć istnieje schemat żałoby, który zawiera konkretne etapy (zaprzeczenie, złość, targowanie się, przygnębienie, akceptacja), 1 na 10 osób przeżywa żałobę powikłaną (wywiad z dr Beatą Rajbą dla Uniwersytetu Dolnośląskiego DSW). Oznacza to, że zatrzymujemy się na jednym z etapów np. złości lub depresji. Na tym przykładzie widać, że nie ma prostej recepty na przeżycie straty, są jednak wskazówki, które mogą okazać się pomocne.

Nazwanie straty i zatrzymanie się

Jest to pewnego rodzaju konfrontacja – co zostało utracone oraz jaką potrzebę w nas zaspokajało. Pozwolenie sobie na zatrzymanie, zauważenie tego oraz związanych z procesem straty emocji, może być pomocne w przeżywaniu żałoby.

Sprawdzaj swoje emocje

Strata wiąże się z wieloma trudnymi emocjami o różnym natężeniu. Mogą to być gniew, bezsilność, niepewność, smutek, lęk, tęsknota, żal, ale także wiele innych. Sprawdzaj, jak się masz. To, że obecnie dominują emocje związane z żałobą, nie oznacza, że nie będziesz doświadczać innych stanów emocjonalnych, takich jak radość czy spełnienie.

Bądź dla siebie wyrozumiały

Podczas przeżywania straty może pojawić się poczucie winy czy wstydu. Myśli: „Mogłem/am podjąć inną decyzję”, „Mogłem/am spędzać z nim/nią więcej czasu”, „Nie mogę płakać”, „Nie mam prawa przeżywać żałoby, nie byliśmy aż tak blisko itp. Pamiętaj też, że każdy ma prawo przeżywać stratę we własny sposób. To istotne, aby dać sobie przyzwolenie na poczucie straty i być wobec siebie łagodnym.

Korzystaj ze wsparcia

Pamiętaj, że istnieją osoby, które możesz poprosić o wsparcie. Mogą to być przyjaciele, rodzina, zaufane osoby lub specjaliści. Gdy czujesz, że ich działania nie są pomocne, powiedz, czego dokładnie potrzebujesz. Z kolei wsparcie specjalisty, na przykład psychologa lub psychoterapeuty, zapewni Ci osobę w pełni skupioną na Twoim stanie, która może być wsparciem w przejściu przez żałobę.

Choć mogłoby się wydawać, że to tylko powiedzenie, czas faktycznie leczy rany. Nasz organizm nie jest w stanie funkcjonować zbyt długo w silnych emocjach związanych ze stratą, więc prędzej czy później te uczucia ucichną. Nie oznacza to, że tęsknota i ból nie będą wracać – staną się coraz rzadsze i mniej dotkliwe.

Jak wspierać osobę w żałobie?

Warto pamiętać, że to, co pocieszyłoby nas, może nie być odpowiednie dla drugiej osoby.

Słowa „nie przejmuj się” odbierają prawo do przeżywania trudnych emocji wobec straty. Podobny, unieważniający, charakter mają zwroty typu: „to nie była praca dla Ciebie”, „możesz mieć następnego zwierzaka”, „wszystko się ułoży”, „to nie koniec świata” itp. Czasem może brakować nam słów, które byłyby właściwie – dobrze to przyznać, także przed samym sobą.

Warto wyrazić współczucie oraz zapytać, czego dana osoba potrzebuje. Jeśli ona sama nie wie, wystarczy jej towarzyszyć, pozwolić płakać czy wyrazić gniew. Wspierające mogą być także drobne gesty – zrobienie kanapki, herbaty, posprzątanie w domu itp.

Danie przestrzeni do przeżycia wszystkich emocji związanych ze stratą może okazać się najlepszym wsparciem.

Bibliografia:
Doka, K.J. (2017). Żałoba jest podróżą: jak zmagać się ze stratą. Charaktery.

Kübler-Ross, E. (2021). Rozmowy o śmierci i umieraniu. Media Rodzina.

Posty powiązane

Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.