Czym jest depresja poporodowa?
Obniżony nastrój i apatia tuż po porodzie są normą, jednak nasilające się objawy oraz ich znaczna liczba powinna skłonić do refleksji. Depresja poporodowa dużo częściej dotyczy kobiet, jednak zdarza się, że zapadają na nią także mężczyźni.
Zjawisko to nazywane „baby blues” (lub inaczej smutek poporodowy) dotyczy od 50 do 80 procent mam i jest zupełnie normalny. Nasilenie „baby blues” zaczyna się w piątym, szóstym dniu po porodzie. Trwa około dwóch tygodni i w tym czasie nie włącza się leków przeciwdepresyjnych, a jedynie obserwuje stan pacjentki. Ważne, że pomimo trudności z nastrojem matka nie traci kontaktu z dzieckiem, nie ma problemów ze snem ani nie pojawiają się myśli samobójcze. Przy odpowiednim wsparciu rodziny, „baby blues” często ustępuje samoistnie.
Natomiast depresja poporodowa charakteryzuje się silniejszymi i dłużej występującymi objawami – zazwyczaj od 1 do 6 lub nawet kilkunastu miesięcy po porodzie.
Przyczyny występowania depresji poporodowej
Wśród przyczyn wyróżnia się czynniki biologiczne i psychospołeczne. Wśród pierwszych znalazły się m.in.: predyspozycje genetyczne (występowanie zaburzeń psychicznych w rodzinie), choroby psychiczne występujące przed ciążą, poród z komplikacjami, wahania poziomów hormonów, niedostatek lub słaba jakość snu.
Do czynników psychospołecznych zalicza się m.in.: problemy w związku, narażenie na silny lub przewlekły stres, niską samoocenę, niewystarczające wsparcie społeczne, trudności finansowe, problemy w naturalnym karmieniu. W przypadku depresji poporodowej u mężczyzn dodatkowym czynnikiem ryzyka jest zmaganie się z depresją poporodową u partnerki.
Objawy depresji poporodowej
Objawy mogą mieć zarówno charakter emocjonalny, jak i fizyczny. Można wyróżnić wśród nich:
- obniżenie nastroju (płaczliwość, rozdrażnienie, smutek);
- brak energii i szybkie męczenie się;
- utrata zainteresowań;
- anhedonia, czyli niemożność przeżywania radości i przyjemności;
- obniżona samoocena, poczucie bezwartościowości (np. myślenie o sobie: „Jestem złą matką / złym ojcem”);
- nadmierne lub nieadekwatne poczucie winy (np. „Za dużo myślę o sobie, a za mało o dziecku”);
- poczucie bezradności i nie radzenia sobie w roli matki/ojca;
- bezsenność (lub nadmierna senność);
- nawracające myśli o śmierci, myśli i próby samobójcze;
- słabsza koncentracja, kłopoty z pamięcią;
- lęki związane z opieką nad dzieckiem, jego zdrowiem itp.
Jeśli pojawiają się myśli samobójcze, konieczna jest konsultacja ze specjalistą!
Leczenie depresji poporodowej
Jeśli objawy utrzymują się dłużej niż 2 miesiące od porodu, należy udać się do specjalisty. Zdarza się, że przesłanki do zdiagnozowania tej choroby pojawiają się nawet do roku po urodzenia dziecka.
Z podejrzeniem depresji poporodowej należy się zgłosić do bezpośrednio do psychiatry lub psychologa, lub do lekarza rodzinnego, który, po zebraniu wywiadu, pokieruje nas dalej.
W przypadku lekkich i umiarkowanych stanów depresyjnych zaleca się zwykle tylko psychoterapię, szczególnie w przypadku kobiet, by mogły karmić piersią bez obaw, jakie wiążą się z farmakoterapią. W przypadku ciężkiej depresji lekarz może zaproponować elektrowstrząsy, które są bardzo bezpieczną i skuteczną formą walki z chorobą.
