Prokrastynacja – kiedy odkładanie staje się problemem
Prokrastynacja to skłonność do odkładania zadań na później, co może dotyczyć zarówno nauki, jak i innych obowiązków. Choć od czasu do czasu każdemu zdarza się zwlekać z realizacją zadań, u studentów, zwłaszcza w czasie sesji, jest to zjawisko niezwykle częste. Prokrastynacja, choć może wydawać się niewinną czynnością, prowadzi do wzrostu stresu, poczucia winy, a w efekcie również do przemęczenia.
Odkładanie nauki na później może wynikać z różnych powodów, takich jak lęk przed porażką, brak motywacji, czy perfekcjonizm. Często jest to sposób na uniknięcie niewygodnych emocji związanych z długimi godzinami spędzonymi nad książkami. Jednak takie podejście prowadzi do nawarstwiającego się stresu, który w końcu przekłada się na kondycję psychiczną i fizyczną studenta.
Rozpoznanie momentu, w którym prokrastynacja zaczyna wpływać na Twoje zdrowie psychiczne, to kluczowy pierwszy krok. Warto wprowadzić do swojego życia systematyczność i planowanie czasu – staraj się podzielić duże zadania na mniejsze, łatwiejsze do wykonania kroki. Dzięki temu unikniesz poczucia przytłoczenia.
Przemęczenie – wynik zaniedbanych obowiązków
Przemęczenie jest naturalną konsekwencją połączenia długich godzin nauki, prokrastynacji oraz stresu. Studenci często mają poczucie, że muszą pracować na pełnych obrotach, by sprostać oczekiwaniom rodziny lub swoim. W konsekwencji zapominają o odpoczynku, co prowadzi do wypalenia i spadku efektywności.
Długotrwałe przemęczenie może objawiać się różnorodnymi symptomami, takimi jak trudności z koncentracją, problemy ze snem, bóle głowy, lęki czy drażliwość. Warto pamiętać, że efektywna nauka nie polega na spędzaniu całych dni w książkach, ale na umiejętności balansowania między pracą a odpoczynkiem. Zamiast na długości czasu spędzonego na nauce, warto postawić na jakość. Używaj wszystkiego, co Ci pomaga – mnemotechniki, zakreślanie ważnych pojęć kolorem, stosowanie map myśli czy opowiadanie komuś o zagadnieniu, którego się uczysz.
Jeśli czujesz, że zaczynasz się wypalać, wprowadź do swojego harmonogramu regularne przerwy. Nawet krótka 10-minutowa przerwa co godzinę może pomóc zregenerować umysł. Stosowanie technik relaksacyjnych, jak medytacja czy głębokie oddychanie, również może pomóc w radzeniu sobie ze stresem.
Sposoby radzenia sobie z przemęczeniem w okresie sesji
Nakładające się na siebie egzaminy, różne formy zaliczeń, prace wymagające długoterminowego podejścia… Okres sesji to czas szczególnie wymagający, gdzie tempo pracy potrafi wzrosnąć do maksimum. Aby uniknąć sytuacji, w której przemęczenie paraliżuje naszą zdolność do nauki, warto wprowadzić kilka prostych nawyków.
- Zadbaj o regularny sen – sen jest kluczowy dla regeneracji organizmu i przyswajania wiedzy. Choć w czasie sesji „zarywanie nocy” może być kuszące, brak snu znacząco obniża naszą efektywność i zdolność do zapamiętywania.
- Stwórz harmonogram nauki – rozplanuj naukę na kilka dni lub tygodni przed egzaminem, aby uniknąć robienia wszystkiego „na ostatnią chwilę”. Zadbaj o to, by w Twoim planie znalazł się czas na odpoczynek i przyjemności. Wówczas nie poczujesz się przeciążony nawarstwiającymi się materiałami, a także będziesz mógł poświęcić odpowiednią ilość czasu każdemu przedmiotowi w zależności od poziomu jego trudności.
- Unikaj multitaskingu – chociaż może się wydawać, że robienie kilku rzeczy na raz jest efektywne, w rzeczywistości zmniejsza to naszą koncentrację i wydajność. Skup się na jednym zadaniu na raz, a zakończysz je szybciej i będziesz mógł przejść do następnego.
Zrób listę rzeczy do zrobienia i przypisz do nich konkretne terminy. Zastosowanie tzw. metody Pomodoro (25 minut pracy, 5 minut przerwy) pomoże Ci utrzymać koncentrację i zminimalizować uczucie przemęczenia.
Kiedy szukać pomocy?
Jeśli pomimo wdrożenia różnych strategii, nadal czujesz się przytłoczony, a Twoje zdrowie psychiczne pogarsza się, warto poszukać wsparcia. Psychoterapia może pomóc w zrozumieniu przyczyn Twojego stresu i prokrastynacji. Terapeuta pomoże Ci opracować skuteczne mechanizmy radzenia sobie w trudnych sytuacjach, dzięki którym łatwiej będzie Ci zachować równowagę między nauką a odpoczynkiem.
