Czym jest bulling?
Bulling to powtarzające się, intencjonalne działania mające na celu skrzywdzenie drugiej osoby. Może przyjmować różne formy: od wyśmiewania, obrażania, rozpuszczania plotek, poprzez izolację społeczną, aż po przemoc fizyczną. Charakterystyczne dla bullingu jest występowanie nierównowagi sił – sprawca ma przewagę (emocjonalną, fizyczną, grupową), z której korzysta, aby upokorzyć ofiarę.
W bullingu ważna jest intencjonalność. Osoba stosująca przemoc robi to świadomie, chcąc uzyskać kontrolę, dominację lub poczucie siły.
Dlaczego dochodzi do bullingu?
Do bullingu dochodzi najczęściej wtedy, gdy w relacji pojawia się nierównowaga sił. Jedna osoba lub grupa posiada przewagę, którą wykorzystuje, aby kontrolować i krzywdzić drugą stronę. Sprawcy często mają trudności z regulacją emocji, niskie poczucie własnej wartości lub sami doświadczyli przemocy, dlatego powielają znane im wzorce zachowań.
Bullying może być także efektem potrzeby dominacji, chęci zaimponowania grupie lub lęku przed odrzuceniem.
Łatwiej jest atakować kogoś słabszego, niż zmierzyć się z własnymi emocjami. Ważną rolę odgrywa również środowisko: brak reakcji dorosłych, tolerowanie drwin czy przekonanie, że „takie rzeczy są normalne”, tworzą przestrzeń, w której przemoc może rozwijać się bez przeszkód. Dlatego przeciwdziałanie bullingowi wymaga nie tylko pracy z ofiarą i sprawcą, ale także zmiany sposobu funkcjonowania całej grupy.
Konsekwencje bullingu dla ofiary
Skutki bullingu mogą być długotrwałe i poważne. Osoby doświadczające przemocy rówieśniczej często zmagają się z:
- obniżonym poczuciem własnej wartości, wstydem i poczuciem winy,
- lękiem społecznym i trudnościami w budowaniu relacji,
- depresją, stanami lękowymi, a nawet objawami psychosomatycznymi,
- problemami w nauce lub pracy wynikającymi z chronicznego stresu,
- wycofaniem i izolacją, które mogą utrudniać funkcjonowanie w dorosłości.
W skrajnych przypadkach długotrwały bulling może prowadzić do myśli samobójczych. Dlatego tak ważne jest szybkie reagowanie i wsparcie osoby pokrzywdzonej.
Jak sobie radzić, gdy doświadczasz bullingu?
Najważniejsze jest to, aby ofiara nie zostawała z problemem sama. Warto:
- Powiedzieć o sytuacji zaufanej osobie – dorosłemu, przyjacielowi, psychologowi.
- Ustalić granice – wyraźnie komunikować, że dane zachowanie jest krzywdzące.
- Nie obwiniać siebie – odpowiedzialność za przemoc zawsze ponosi sprawca.
- Poszukać wsparcia terapeutycznego – terapia może pomóc odbudować poczucie bezpieczeństwa i własnej wartości.
- W przypadku bullingu w szkole zawiadomić nauczyciela, pedagoga lub dyrekcję – placówki mają obowiązek reagować.
Jeśli sytuacja ma miejsce w pracy, warto zgłosić ją działowi HR lub skorzystać ze wsparcia prawnego.